Wieża widokowa, przystań kajakowa, piękna zieleń i zagospodarowane otoczenie. Park Podzamcze czeka duża przemiana. Mieszkańcy oraz specjaliści bardzo przychylnie przyjęli wyniki dwumiesięcznych prac projektantów. Szkopuł tkwi jednak w kosztach, które mogą sięgnąć nawet 12 milionów złotych. Bez wsparcia ze środków Unii Europejskiej Łęcznej nie będzie stać na zrealizowanie bajkowej wizji projektantów.
Koncepcję odnowy parku Podzamcze przedstawiła trójka projektantów: Milena Gawąd, Piotr Hardecki i Beata Kańska z pracowni „Kanska”. 19 stycznia odbyło się spotkanie, na którym przedstawili oni efekty swojej pracy.
Projektanci mieli za zadanie wykonać na zlecenie Urzędu Miejskiego w Łęcznej koncepcję programowo-przestrzenną parku z terenami sąsiadującymi czyli zagospodarowania 29 hektarów terenu. Równolegle z pracami koncepcyjnymi zespół wykonywał inwentaryzację dendrologiczną, prace geodezyjne i dokładną dokumentację fotograficzną parku i obiektów znajdujących się na jego terenie. W pracach wykorzystali istniejące opracowania dotyczące historii parku i naszego miasta, dokumentację techniczną będącą w posiadaniu Urzędu Miejskiego oraz dostępne archiwalia. Tworząc koncepcję współpracowali z Lubelskim Konserwatorem Zabytków, pracownikami Urzędu, regionalistami i mieszkańcami Łęcznej.
Najważniejsze funkcje nowego parku wybrali właśnie mieszkańcy. W przeprowadzonych konsultacjach społecznych zdecydowali, że park powinien być miejscem zarówno dla osób ceniących spokojny wypoczynek, jak i osób chcących aktywnie spędzać czas. Park ma być miejscem integracji przestrzennej i społecznej, z elementami edukacji historycznej i przyrodniczej. Projektanci wykorzystali wiele pomysłów naszych mieszkańców przedstawionych w ankietach, m.in. ścieżki edukacyjne, przystań kajakową i wędkarską, plac zabaw, siłownię na powietrzu, małą architekturę służącą odpoczynkowi, miejsca do spotkań rodzinnych, zagospodarowanie ruin folwarku, umożliwienie dostępu do Świnki, uporządkowanie alejek.
Kompozycje parku podzielono na trzy części: -regularną z ogrodem włoskim, -część krajobrazową ze szpalerami lip, -część przyrodniczą położoną nad Świnką i wzdłuż Wieprza.
Część regularna znajduje się w centrum parku, na północ od zabudowań TEWY (dawnego pałacu). Zaplanowano tu utworzenie „ogrodu włoskiego”, który istniał w parku w XVIII wieku. Projekt przewiduje wykonanie w tym miejscu regularnych kwater o nawierzchni trawiastej. Cztery główne kwatery otoczone będą niskim żywopłotem z bukszpanu, wewnątrz którego posadzone zostaną rośliny kwitnące od wczesnej wiosny do jesieni, np. niezapominajki, tulipany, tawułki. Wzdłuż kwater zostaną odtworzone szpalery lip.
Część krajobrazowa Koncepcja zakłada odtworzenie historycznych nasadzeń oraz uzupełnienie ubytków drzewostanu. Zostaną zachowane rozległe płaszczyzny trawników i łąk kwietnych. Krzewy średnie i niskie posadzone w grupach w sposób naturalny będą tworzyć otulinę zadrzewień parkowych, a liczne gatunki roślin okrywowych i bylin będą ich dopełnieniem. Park krajobrazowy w części północnej sąsiadujący z pozostałościami zabudowań dawnego folwarku, płynnie przejdzie w teren otwarty („za murem”), na którym założony zostanie sad z ozdobnych, kwitnących wiosną jabłoni oraz naturalistyczna łąka kwietna z wykoszonymi w sezonie ścieżkami trawiastymi oraz polaną do pikników i imprez masowych. Spalone zabudowania folwarczne zostaną zagospodarowane w formie malowniczych ruin, porośniętych roślinnością parkową, zabezpieczonych i dostępnych do zwiedzania. Na dawnym dziedzińcu gospodarczym zostanie założona łąka kwietna lub polana trawiasta, umożliwiająca odpoczynek na kocach bądź leżakach, jak również organizowanie pikników i okolicznościowych imprez dla mieszkańców. Budynek dawnej suszarni chmielu, który zachował się w dobrym stanie technicznym zostanie zaadoptowany na wieżę widokową z galerią zewnętrzną. Wewnątrz stalowe, wachlarzowe schody prowadzić będą na taras widokowy. Na podestach znajdą się plansze obrazujące historię budynku.
Część przyrodnicza
Część przyrodnicza parku wchodzi w skład Nadwieprzańskiego Parku Krajobrazowego i obejmuje tereny wzdłuż Wieprza i dolinę Świnki. Cenne przyrodniczo tereny zostaną przeznaczone na rekreację, turystykę oraz edukację ekologiczną. Wyznacznikiem w doborze gatunków roślinności do nasadzeń w tej części parku jest naśladowanie naturalnego ekosystemu i minimalna ingerencja w środowisko. Przy projektowaniu nasadzeń zastosowano 80-90 % miejscowych gatunków.
Koncepcja zakłada powstanie dwóch przystani kajakowych w dolinie Wieprza. Na przystani I zlokalizowanej u podnóża spichlerza po szerokich drewnianych pomostach wśród trzcin, zostaną poprowadzone ścieżki nad brzegiem rzeki, a pomiędzy drzewami zlokalizowane będą osobne miejsca piknikowe. Kajaki będą mogły być cumowane do pomostu lub wyciągane na łagodnie opadający brzeg.
Na przystani II zlokalizowanej u ujścia rzeki Świnki do Wieprza zaproponowano budowę drewnianego mola opadającego schodkowo ku rzece, centralnie na osi ul. Lubelskiej. Na przedłużeniu mola znajdą się widoczne w nurcie ślady dawnego mostu. Przy ulicy powstanie plac manewrowy dla samochodów dowożących kajaki połączony z parkingiem na kilkanaście samochodów. Przez rzekę Świnkę zostanie przerzucony most pieszy, ułatwiający komunikację z parkiem na Podzamczu. Zaprojektowano także zadaszoną wiatę służącą jako altana i magazyn kajaków. U zbiegu Wieprza i Świnki przewidziano miejsce na ognisko. Na skarpie w pobliżu parkingu znajdzie się kilka miejsc piknikowych.
Na terenie parku powstanie również integracyjny i bezpieczny plac zabaw z dużą altaną do spotkań mieszkańców oraz ścieżką zdrowia. W parku zostaną założone nowe ścieżki do spacerów, energooszczędne oświetlenie, postawione będą nowe ławki, kosze na śmieci oraz strzałki i tablice informacyjne. Nowe mostki na Śwince połączą park ze Starym Miastem. Przy wejściach powstaną nowe parkingi dla samochodów i rowerów.
Zadowoleni mieszkańcy
Na spotkaniu dotyczącym rewitalizacji pojawiło się kilkunastu mieszkańców Podzamcza. W toku dyskusji wysłuchali projektantów, a także wnieśli własne sugestie. Historyczny park musi zachować historyczne walory, a te obostrzone są zaleceniami konserwatora zabytków. Większość z obecnych na spotkaniu mieszkańców bardzo pozytywnie odniosła się do przedstawionych pomysłów. Wnoszono również o umożliwienie jazdy po parku na rowerze oraz całonocnego oświetlania głównej alei parku. - To jest naprawdę dobry projekt. Tylko, żeby został on fachowo nie tylko zaplanowany, ale i zrealizowany. Chętnie się do tego przyłożę i pomogę – mówił Andrzej Krać, mieszkaniec Podzamcza.
Skąd pieniądze na park?
Rewitalizacja parku będzie realizowana w kilku etapach. Gmina Łęczna zamierza pozyskać na ten cel środki finansowe w konkursach ogłaszanych przez różnych operatorów. W przypadku pozyskania dofinansowania koszty opracowania koncepcji rewitalizacji będą zrefundowane. Być może realizacja rozpocznie się w 2017 roku.
