4636 odsłon do 05.01.2022

Rocznica uchwalenia Konstytucji 3 Maja dała asumpt polskim politykom do głoszenia opinii ale o naszej obecnej konstytucji. Czy Polacy znają jednak treść konstytucji, której kolejne rocznice tak uroczyście obchodzimy? Ja postanowiłem z okazji święta jeszcze raz przeczytać tą uchwaloną przez naszych przodków i jestem pod wrażeniem jak byli oni przewidujący. Oceńcie Państwo sami.

Już w preambule napisano: … dla ugruntowania wolności, dla ocalenia Ojczyzny naszej i jej granic z największą stałością ducha, niniejszą konstytucję uchwalamy i tę całkowicie za świętą, za niewzruszoną deklarujemy, dopóki by naród w czasie prawem przepisanym, wyraźną wolą swoją nie uznał potrzeby odmienienia w niej jakiego artykułu.

I czas ten w artykule VI ściśle określili: … Zapobiegając z jednej strony gwałtownym i częstym odmianom konstytucji narodowej, z drugiej, uznając potrzebę wydoskonalenia onej, po doświadczeniu jej skutków co do pomyślności publicznej, porę i czas rewizyi i poprawę konstytucji co lat dwadzieścia pięć naznaczamy, chcąc mieć takowy sejm konstytucyjny ekstraordynaryjnym podług osobnego o nim prawa opisu.

W artykule II jakże trafnie określili prawa obywatelskie pisząc: … równymi być między sobą uznajemy, nie tylko co do starania się o urzędy i o sprawowanie posług Ojczyźnie, honor, sławę, pożytek przynoszących, ale oraz co do równego używania przywilejów i prerogatyw (…) Dlatego bezpieczeństwo osobiste i wszelka własność, komukolwiek z prawa przynależna, jako prawdziwy społeczności węzeł, jako źrenicę wolności obywatelskiej szanujemy, zabezpieczamy, utwierdzamy i aby na potomne czasy szanowane, ubezpieczone i nienaruszone zostawały, mieć chcemy. (…).

Punkty V, VII i VIII świadczą najdobitniej jak nowocześnie nasi przodkowie widzieli sposób zarządzania państwem i podział władz mających nawzajem się kontrolować: … Wszelka władza społeczności ludzkiej początek swój bierze z woli narodu. Aby więc całość państw, wolność obywatelską i porządek społeczności w równej wadze na zawsze zostawały, trzy władze rząd narodu polskiego składać powinny i z woli prawa niniejszego na zawsze składać będą, to jest: władza prawodawcza w Stanach zgromadzonych, władza najwyższa wykonawcza w królu i Straży, i władza sądownicza w jurysdykcjach, na ten koniec ustanowionych, lub ustanowić się mających. (…). Władza wykonawcza nie będzie mogła praw stanowić ani tłumaczyć, podatków i poborów pod jakimkolwiek imieniem nakładać, długów publicznych zaciągać, rozkładu dochodów skarbowych przez Sejm zrobionego odmieniać, wojny wydawać, pokoju ani traktatu i żadnego aktu dyplomatycznego definitive [ostatecznie] zawierać. (…) Władza sądownicza nie może być wykonywana ani przez władze prawodawczą, ani przez króla, lecz przez magistratury na ten koniec ustanowione i wybierane. (…)

A żeby nikt nie próbował omijać tak ustanowionej konstytucji i praw z nią sprzecznych ustanawiać w 1791 roku zapisano: Do której to konstytucji dalsze ustawy sejmu teraźniejszego we wszystkim stosować się mają.

Lublin 03-05-2016

Tweet